Καζαντζάκης (ταινία)

Καζαντζάκης

Υπόθεση:

Ο Νίκος Καζαντζάκης προσπαθεί να ολοκληρώσει την «Αναφορά στον Γκρέκο», στο σπίτι του στην νότια Γαλλία. Στην προσπάθειά του αυτή, δέχεται την βοήθεια της συζύγου του, Ελένης, που του τοποθετεί τα κεφάλαια στην σειρά. Μαζί της ξεκινά μια αναδρομική εξιστόρηση στη ιστορία της ζωής του. Πρώτος σταθμός, η παιδική του ηλικία και η δύσκολη σχέση με τον αυστηρό πατέρα του, Καπετάν Μιχάλη. Δεύτερος, η μετακόμισή του στην Αθήνα και η γνωριμία του με τον Σικελιανό. Τρίτος, η αρχή των ταξιδιών του στην Ευρώπη και η κατάληξή του στην Ρωσία. Επόμενος, η γνωριμία του με τον Ζορμπά.. το ταξίδι του τον φέρνει στο σήμερα, ανήμπορο σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου, σε μεγαλύτερη ηλικία όπου και αφήνει την τελευταία του πνοή.

«Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά»

Ο Καζαντζάκης υπήρξε και εξακολουθεί να αποτελεί μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Το κέντρο των αντικρουόμενων απόψεων για το πρόσωπό του είναι τα θρησκευτικά του πιστεύω και εν τέλει η σχέση του με το Θεό. Το μόνο που ο ίδιος έκανε, ήταν να τον αναζητήσει επίμονα, από όπου και αν πέρασε. Εξάλλου η ίδια η θρησκεία προτρέπει τους θρησκευόμενους να ερευνούν την πίστη τους. Η ηγεσία της εκκλησίας κάποτε θέλησε να τον αφορίσει για τα κείμενά του καθώς τα θεώρησε βλάσφημα.

Πέρασε μια δύσκολη παιδική ηλικία και η ύπαρξη του αυστηρού και απολυταρχικού πατέρα του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Στα στενά πλαίσια της οικογένειάς του δεν μπορούσε να εκφράσει την καλλιτεχνική του φύση, πράγμα που έκανε στην Αθήνα.

Σημαντικό ρόλο στην ζωή του έπαιξε η φιλία του με τον Άγγελο Σικελιανό, ο χαμός του οποίου τον καταρράκωσε.

Πάντοτε δίπλα του στάθηκε η Ελένη, η σύζυγός του, με την οποία πέρασε χαρές και πίκρες, τόσο λόγω της εποχής όσο και λόγω της αμφισβήτησής του ως συγγραφέα και προσωπικότητα.

«Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι λεύτερος»

Όσον αφορά την ταινία, δυστυχώς βλέπουμε μια μέτρια προσπάθεια του Γιάννη Σμαραγδή, που αδικεί τον ίδιο, τα πραγματικά πρόσωπα αλλά και τους ηθοποιούς. Η παρουσία του εξαιρετικού Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο στο ρόλο του Καζαντζάκη δεν στάθηκε αρκετή για να καλύψει τα κενά της ταινίας. Διαρκώς κάτι λείπει και όλα μοιάζουν πιο φτωχά.

Μια ακόμη σπουδαία παρουσία είναι αυτή της Μαρίνας Καλογήρου, που καταλήγει πάντοτε να ξεχωρίζει με όποιο ρόλο και αν καταπιάνεται. Εδώ ίσως εξαιτίας της θέσης της στην ιστορία δεν μοιάζει καθόλου παράταιρη.

Λάθος μοιάζει η τοποθέτηση τόσο της Ζέτας Δούκα όσο και του Θοδωρή Αθερίδη που δεν χωρούν στους ρόλους τους και παρά την προσπάθεια του σκηνοθέτη να εξυψώσει το έργο του με την συμμετοχή τους δεν δείχνει να τα καταφέρνει.

Ειδική μνεία θα ήθελα να κάνω μόνο στον αλησμόνητο Στάθη Ψάλτη καθώς ο ίδιος, αγνώριστος ως ασκητής του όρους Σινά, δεν ξεχωρίζει καν μέσα από τα μάτια του όμως δίνει όντως την ψυχή του σε αυτό που του ζητήθηκε.

«Φτάσε όπου δεν μπορείς»

Κατά τα άλλα θα ήθελα να τονίσω πως είμαι υπέρ των ελληνικών παραγωγών και πάντοτε τις παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσδοκίες. Για μένα είναι μια ταινία μετρίου αποτελέσματος που κατηγορήθηκε ωστόσο από την πλειονότητα των κριτικών. Θα έλεγα πως κάποιος που δεν γνωρίζει πολλά για τον Καζαντζάκη, θα ήταν ωφέλιμο να την δει. Θα συλλέξει πολλά στοιχεία για τον σπουδαίο δημιουργό.

Τώρα για όσους έχουν μελετήσει εις βάθος το έργο και το βίο – όπως και η ίδια – θα αρκεστεί σε ένα μέτριο θέαμα ανακύκλωσης σημείων της ζωής του, που ακόμη και αν δεν καταφέρνει να εξυψώσει τον μεγάλο δημιουργό, θα καταφέρει έστω να περάσει εύπεπτα δύο ώρες θεάματος.

«Μια αστραπή η ζωή μας.. μα προλαβαίνουμε»

Δείτε το trailer της ταινίας εδώ: