Αγαπητέ Θεέ (βιβλίο)

 Αγαπητέ Θεέ – Ερίκ Εμανουέλ Σμίτ

 

"...Υπάρχει ένα φυτό της Σαχάρας που ζει μόνο μία μέρα. Μόλις ο σπόρος πιει νερό, μπουμπουκιάζει, γίνεται μίσχος, βγάζει φύλλα, πετάει ένα λουλούδι, παράγει σπόρους, μαραίνεται και, χοπ, το βράδυ, τέλος..."

Ο μικρός Όσκαρ γράφει γράμματα στον Θεό. Παρά το ότι αρχικά παρουσιάζεται ως «ταραχοποιός» - αναφερόμενος στις πράξεις του απέναντι στο σκύλο, τη γάτα και τα χρυσόψαρα - δεν είναι ένα κακό παιδί. Αντίθετα, είναι ένα παιδί που διψά για νόημα. Του λείπει η σωστή καθοδήγηση, ο χώρος να εκφραστεί, η ελευθερία να νιώσει ό,τι νιώθει χωρίς φόβο. Μέσα από αυτά τα γράμματα - σε έναν ασυνήθιστο παραλήπτη - βρίσκει τελικά μια φωνή. Έναν τρόπο να βάλει σε λέξεις όσα δεν χωρούν εύκολα στη σιωπή. Και μαζί, έναν τρόπο να αποδεχτεί όσα συμβαίνουν μέσα του και γύρω του.

Στην περίπτωσή του, ο χρόνος λειτουργεί παράξενα. Σχεδόν ονειρικά. Δεν ακολουθεί την γραμμική ροή της καθημερινότητας. Κάθε μέρα ισοδυναμεί με κάτι πολύ περισσότερο και υπογραμμίζει τη σχετικότητά του.

Όταν ζεις με πληρότητα, ο χρόνος δεν έχει σημασία. Όταν κοιτάς τη ζωή με τα μάτια ανοιχτά, ακόμα και το λίγο γίνεται πολύ.

Ο Ερίκ Εμανουέλ Σμιτ, στο «Αγαπητέ Θεέ», μας παραδίδει ένα έργο μόλις 95 σελίδων που όμως διαθέτει το βάθος και την ένταση ενός πλήρους μυθιστορήματος. Δεν πρόκειται απλά για μια ιστορία, αλλά για ένα υπαρξιακό κάλεσμα. Ανάμεσα στους δυνατούς συμβολισμούς του εντοπίζονται η παρουσία του άλλου και η δύναμη της ενσυναίσθησης. Το πόσο θεραπευτικό μπορεί να είναι το να είσαι απλώς εκεί για κάποιον, χωρίς να προσπαθείς να τον σώσεις. Χωρίς να νιώθεις την ανάγκη να πεις κάτι. Μόνο να ακούς.

Η ιστορία αυτή δεν απευθύνεται σε παιδιά, παρότι έχει παιδική φωνή. Αντίθετα, είναι μια κατάθεση αλήθειας που οι ενήλικες έχουμε ίσως ξεχάσει πώς να εκφράζουμε. Ο παιδικός λόγος λειτουργεί ως καθρέφτης αγνότητας, ειλικρίνειας και ευθύτητας.

Ίσως τελικά, ο πιο ουσιαστικός διάλογος δεν είναι αυτός που κάνουμε με τους άλλους, αλλά εκείνος που ξεκινά μέσα μας. Με ερωτήσεις που δεν περιμένουν απαντήσεις, αλλά παρουσία.

Η Φάλαινα (θεατρική παράσταση)

«Η Φάλαινα»

Απομονωμένος. Αυτοκαταστροφικός. Τραγικός. Ευαίσθητος…

Το πολυσυζητημένο έργο του Samuel D. Hunter που συγκλόνισε διεθνώς και έγινε παγκόσμια γνωστό μέσω της κινηματογραφικής μεταφοράς του από τον Darren Aronofsky, ετοιμάζεται να ανέβει -μετά τη στάση του για μια επιτυχημένη σειρά παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη- στην Αθήνα, για δεύτερη χρονιά, με τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, σε ρόλο ερμηνευτή και σκηνοθέτη.

Σύμφωνα με την υπόθεση του έργου, ο Τσάρλι, ένας νοσηρά παχύσαρκος καθηγητής, ζει απομονωμένος στο διαμέρισμά του. Η απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου τον σημαδεύει και τον οδηγεί σε πλήρη παραίτηση… από την ίδια την ζωή. Καθώς η υγεία του διαρκώς  επιδεινώνεται, μια σειρά επισκέψεων - ανθρώπων που είτε του θυμίζουν το παρελθόν είτε προσπαθούν να τον σώσουν από αυτό – τον φέρνουν αντιμέτωπο με όσα χρόνια τώρα αποφεύγει, αλλά κυρίως με τα δικά του, βαθιά καταχωνιασμένα συναισθήματα.

Το έργο αγγίζει κρίσιμα και διαχρονικά ζητήματα: την σωματική και ψυχική υγεία, την αγάπη και την ενοχή, την ομοφυλοφιλία και την κοινωνική καταπίεση, την θρησκευτική πίστη και τα ανθρώπινα όρια αλλά και την ανάγκη για λύτρωση.

Ο Δαδακαρίδης παραδίδει έναν σπαρακτικό, απόλυτα ανθρώπινο Τσάρλι. Δεν είναι μόνο η φυσική μεταμόρφωση – με το εντυπωσιακό προσθετικό σώμα που απαιτεί ο ρόλος – αλλά κυρίως η εσωτερική φθορά που αποτυπώνεται στα μάτια, στη φωνή, στις παύσεις. Καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στην ντροπή και την τρυφερότητα, την αυτολύπηση και την απελπισμένη ελπίδα. Δεν ζητά τον οίκτο του θεατή· ζητά — ή μάλλον αξιώνει — την κατανόησή του. 

Ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τη σιωπή, τα ξεσπάσματα αλλά και τις πιο ήρεμες στιγμές, δημιουργεί μια ερμηνεία αξιομνημόνευτη και καθηλωτική.

Ανάμεσα στις υπόλοιπες ερμηνείες, ξεχωρίζει η κόρη διαθέτοντας μια ωμή εφηβική σκληρότητα που σταδιακά αποκαλύπτει βαθύτερες πληγές. Η νοσοκόμα λειτουργεί ως ρυθμιστικός παράγοντας ανάμεσα στον Τσάρλι και όσα συμβαίνουν γύρω του, ενώ ο ιεραπόστολος  λειτουργεί σαν καταλύτης: εκπρόσωπος μιας πιο εύκολης, «έτοιμης» συγχώρεσης, που όμως συγκρούεται με την πικρή αλήθεια του Τσάρλι.

Όλοι οι ρόλοι προσπαθούν να εξυπηρετήσουν τη βασική θεματική που είναι η ανάγκη του ανθρώπου να γίνει αποδεκτός και αγαπητός, ακόμη και στα πιο σκοτεινά του σημεία. Πρόκειται για ένα έργο βαθιά ανθρώπινο, μια ερμηνεία που σε σημαδεύει και μια παράσταση που – παρά τη σκοτεινιά της – μιλά με ειλικρίνεια για το φως που ψάχνει κάθε άνθρωπος, ακόμη και λίγο πριν το τέλος.

…Αυτός είναι ο Τσάρλι. Αυτή είναι η «Φάλαινα».