Ρένα (βιβλίο)

Ρένα – Αύγουστος Κορτώ

Η Ρένα δεν περιορίστηκε ποτέ από την ιδιότητά της. Δεν πτοήθηκε από τον πόλεμο. Δεν λύγισε στην εξορία. Αυτό που τελικά την γονάτισε ήταν η απουσία του.

Όταν διαβάζεις Κορτώ —ιδιαίτερα αν είσαι μυημένος/η στη γραφή του— έχεις ήδη μια εικόνα για το τι να περιμένεις ξεκινώντας ένα έργο του. Αυτό που χρειάζεται να ξέρεις, όμως, είναι πως ο Κορτώ δεν ωραιοποιεί τις καταστάσεις. Δεν φοβάται τη γλώσσα. Χρησιμοποιεί λέξεις που μπορεί να ενοχλούν —ίσως και να σοκάρουν ορισμένους— αλλά παραμένει πιστός στην αλήθεια του. Δεν ρίχνει «αστερόσκονη» στους χαρακτήρες του. Με το μοναδικό, απαράμιλλο ύφος του, βουτά βαθιά στην πραγματικότητα και την ξεδιπλώνει με τον πιο ωμό τρόπο. Χωρίς όμως αυτό να στερεί τίποτα από την καλλιτεχνική του αξία. Η γραφή του είναι εκεί για όσους είναι έτοιμοι να αντικρίσουν την αυθεντικότητα.

Όσο για την κεντρική ηρωίδα αυτής της ιστορίας, η Ρένα έχει ξεπηδήσει μέσα από την πιο σκληρή αλήθεια. Σεξεργάτρια, ιερόδουλη, πόρνη – πες την όπως θέλεις. Η ιδιότητά της δεν αποσιωπάται. Αρκεί να διαβάσεις το οπισθόφυλλο για να το καταλάβεις. Αυτό που δεν θα βρεις εκεί, είναι ποια είναι πραγματικά η Ρένα. Για να το μάθεις, πρέπει να διαβάσεις την ιστορία της.

Η Ρένα πήρε τη ζωή όπως της δόθηκε. Για τους περισσότερους από εμάς, εκείνη η ζωή της έδειξε από νωρίς το πιο σκληρό της πρόσωπο. Τι έκανε γι’ αυτό; Προσαρμόστηκε. Όπως μπορούσε, όσο μπορούσε. Όσο της επέτρεπαν οι συνθήκες και όσο τη βοηθούσε το μυαλό της. Πέρασε δια πυρός και σιδήρου. Γνώρισε το βούρκο, μα γεύτηκε και τον πιο ανθόσπαρτο κήπο. Γιατί ήξερε —χωρίς ίσως να το ξέρει συνειδητά— πως ακόμη και στο πιο βαθύ σκοτάδι μπορείς να αντικρίσεις φως, αν το θελήσεις πραγματικά.

Σε έναν αιώνα με αλλεπάλληλους πολιτικούς κλυδωνισμούς, η Ρένα επιβίωσε από πόλεμο, εξορία, προδοσία, απώλεια αγαπημένων, μοναξιά. Έζησε την τρέλα όσο και τον έρωτα — κι ας μην ήξερε ποιο από τα δύο θα την αποτελειώσει πρώτο.

Μέσα από τα μάτια αυτής της γυναίκας, μέσα από την ιστορία της, βλέπεις να καθρεφτίζεται η νεότερη ελληνική ιστορία. Σε αυτή θα καθρεφτιστούν οι αδυναμίες που συνηθίζουν να επικαλύπτονται, οι αλήθειες που κανείς δεν παραδέχεται, μια ολόκληρη χώρα.

Η Ρένα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και χαίρομαι ειλικρινά που της έδωσα την ευκαιρία να μου συστηθεί.