Ηλέκτρα (βιβλίο)

Ηλέκτρα – Jennifer Saint

Ένα μυθιστόρημα με τρεις γυναικείες φωνές στη σκιά του Τρωικού πολέμου.

Η Jennifer Saint μάς μεταφέρει στον κόσμο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας μέσα από τις φωνές τριών εμβληματικών γυναικών: της Ηλέκτρας, της Κλυταιμνήστρας και της Κασσάνδρας. Καθεμία τους αφηγείται τη δική της ιστορία - πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Τρωικό Πόλεμο. Μέσα από τις προσωπικές τους τραγωδίες και τις αποφάσεις που πήραν ή τους επιβλήθηκαν, βλέπουμε πώς οι ζωές τους διαπλέκονται με την Ιστορία και την τραγωδία των Ατρειδών.

Ηλέκτρα

Για την Ηλέκτρα, η απουσία της μητρικής στοργής από την Κλυταιμνήστρα αφήνει ένα τεράστιο κενό. Ο πατέρας της, ο βασιλιάς Αγαμέμνονας, είναι το μόνο πρόσωπο στο οποίο εναποθέτει τις ελπίδες της. Όσο όμως εκείνος πολεμά στην Τροία, η Ηλέκτρα βλέπει τη μητέρα της να παραδίδεται στον Αίγισθο και να εγκαταλείπει τον ρόλο της συζύγου και μητέρας. Το μίσος της φουντώνει, και η επιστροφή του πατέρα της δεν φέρνει λύτρωση, αλλά μια νέα τραγωδία: τη δολοφονία του. Η αποστολή της γίνεται τότε ξεκάθαρη - εκδίκηση μέσω του αδελφού της Ορέστη.

Κλυταιμνήστρα

Η Κλυταιμνήστρα δεν είναι η κλασική "άπιστη βασίλισσα". Είναι μια μητέρα πληγωμένη από τη θυσία της κόρης της, Ιφιγένειας. Από εκείνο το σημείο και μετά, η εκδίκηση γίνεται η κινητήριος δύναμή της. Ο Αίγισθος είναι απλώς το μέσο, όχι ο σκοπός. Η σχέση τους βασίζεται αποκλειστικά στο κοινό τους μίσος για τον Αγαμέμνονα. Ωστόσο, καθώς η ίδια απορροφάται από τη δίψα της για δικαιοσύνη ή τιμωρία, δεν συνειδητοποιεί ότι τα παιδιά της απομακρύνονται - και τελικά, στρέφονται εναντίον της.

Κασσάνδρα

Η φωνή της Κασσάνδρας ήταν ίσως η πιο αναπάντεχα ενδιαφέρουσα. Ιέρεια του Απόλλωνα, προικισμένη με το χάρισμα της προφητείας αλλά καταραμένη να μην την πιστεύει κανείς. Παγιδεύεται σε έναν ρόλο που δεν διάλεξε, βλέποντας την καταστροφή να έρχεται χωρίς να μπορεί να την αποτρέψει. Αν την άκουγαν, ίσως ο Πάρης να μην επέστρεφε ποτέ στην Τροία και ο Δούρειος Ίππος να μην περνούσε τα τείχη της. Η Κασσάνδρα, ευσεβής, τραγική, αλλά και δυναμική, δίνει στη μυθολογία μια φωνή που σπάνια ακούμε.

Η Saint επιλέγει να αφηγηθεί τον Τρωικό Πόλεμο από τη σκοπιά των γυναικών - ένα μοτίβο που έχουμε δει και σε άλλα έργα του είδους. Παρόλο που ο τίτλος του βιβλίου είναι Ηλέκτρα, εντύπωσή μου είναι ότι ο χαρακτήρας της παραμένει κάπως αδύναμος, και παραγκωνίζεται απέναντι στις άλλες δύο. Δεν εξελίσσεται όσο θα περίμενα, και η αφοσίωσή της στον πατέρα της καταλήγει να επαναλαμβάνεται χωρίς μεγαλύτερο βάθος.

Αντίθετα, η Κλυταιμνήστρα παρουσιάζεται ως μια πολυδιάστατη, δυναμική γυναίκα. Πρόσφατα διάβασα και το Κλυταιμνήστρα της Costanza Casati και ενθουσιάστηκα – ίσως γι’ αυτό να περίμενα περισσότερα και εδώ. Ωστόσο, η μεγαλύτερη έκπληξη για μένα ήταν η Κασσάνδρα. Μυστηριακή, αδικημένη αλλά ισχυρή, φωτίζει πλευρές της μυθολογίας που μέχρι τώρα μου ήταν αόρατες.

Αγαπώ την ελληνική μυθολογία και συχνά διαβάζω μυθιστορήματα που την επαναπροσεγγίζουν από νέες οπτικές. Η Ηλέκτρα της Jennifer Saint, όμως, με κούρασε σε σημεία. Ενώ η πρόθεση της συγγραφέως είναι σαφής και ενδιαφέρουσα, η εκτέλεση δεν με ικανοποίησε πλήρως. Παρ’ όλα αυτά, αν κάποιος θέλει να διαβάσει μια νέα εκδοχή των μύθων των Ατρειδών μέσα από γυναικείες φωνές, ίσως να βρει κάτι που θα τον αγγίξει - ειδικά στις ιστορίες της Κλυταιμνήστρας και της Κασσάνδρας.

Η Ηλέκτρα της Jennifer Saint κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάκτος.

Ένα μεγάλο όμορφο τολμηρό ταξίδι (ταινία)

Ένα μεγάλο όμορφο τολμηρό ταξίδι (2025)

Σκηνοθεσία: Kogonada | Σενάριο: Seth Reiss | Πρωταγωνιστούν: Margot Robbie, Colin Farrell

Ο Ντέιβιντ και η Σάρα γνωρίζονται για πρώτη φορά στο γάμο ενός κοινού τους φίλου. Εργένηδες και οι δύο, φλερτάρουν με χαλαρή διάθεση, χωρίς να περιμένουν πολλά. Όμως την επόμενη ημέρα, τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που έχουν κλείσει - από ένα αλλόκοτο γραφείο ενοικίασης - τους οδηγούν σε μια απρόσμενη κοινή διαδρομή. Κι έτσι ξεκινά ένα ταξίδι που δεν θυμίζει κανένα άλλο.

Η διαδρομή τους, χάρη σε ένα ιδιόμορφο GPS, τους φέρνει μπροστά σε «πόρτες» που οδηγούν σε σταθμούς του προσωπικού τους παρελθόντος. Μέσα από αυτές τις πόρτες, ξεδιπλώνονται στιγμές, πληγές, φόβοι και επιθυμίες που ούτε οι ίδιοι δεν είχαν τολμήσει να αντιμετωπίσουν. Και αυτό γίνεται ο μόνος αληθινός τρόπος να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον, αλλά και - κυρίως - τον ίδιο τους τον εαυτό.

Ο Ντέιβιντ αναζητά σταθερότητα, η Σάρα διψά για πάθος και ανεξαρτησία. Δύο διαφορετικοί κόσμοι με κοινά αγκάθια στο κυνήγι της συντροφικότητας. Καθώς το ταξίδι τους προχωρά, τα συναισθήματα αλλάζουν. Χάνουν τον ενθουσιασμό της αρχής, όμως κερδίζουν κάτι βαθύτερο: τη γνώση, τη συνειδητοποίηση, την ειλικρίνεια - αυτή που έλειπε στην αρχική γνωριμία τους.

Αναπόφευκτα τίθεται το ερώτημα:

Μπορεί ένα τόσο διαφορετικό, «μαγικό» ταξίδι να ενώσει δύο ανθρώπους που δεν ήταν έτοιμοι να ανοιχτούν; Ή μήπως το παρελθόν θα σταθεί τελικά ανάμεσά τους για πάντα;

Το «Ένα μεγάλο, όμορφο, τολμηρό ταξίδι» προσπαθεί να πει πολλά – και το κάνει με μια ενδιαφέρουσα, πολυστυλιακή προσέγγιση: ρομαντική κομεντί, δράμα, επιστημονική φαντασία και μιούσικαλ. Μια υπέροχη ιδέα που, όμως, στην εκτέλεσή της δεν φτάνει στο ύψος των προσδοκιών της.

Η ταινία προσπαθεί να μιλήσει για τη δυσκολία σύνδεσης στη σύγχρονη εποχή. Για τις συναισθηματικές μας άμυνες, τα τραύματα που κουβαλάμε σιωπηλά, τα ψέματα που λέμε - και κυρίως αυτά που λέμε στον εαυτό μας. Οι πόρτες του παρελθόντος λειτουργούν ως μεταφορικά καλειδοσκόπια: μας δείχνουν ποιοι ήμασταν, πώς πληγωθήκαμε και πώς πληγώσαμε. Όμως αυτή η τόσο δυνατή θεματική αναζητά μια αφήγηση με πιο τολμηρή σκηνοθετική ματιά και πιο βαθιά συναισθηματική φόρτιση.

Η ταινία συχνά φλυαρεί, χωρίς να επιτρέπει στον θεατή να συνδεθεί ουσιαστικά με τους ήρωες. Η μετάβαση από τον ρεαλισμό στη φαντασία γίνεται μεν σταδιακά, αλλά χωρίς τη μαγεία που θα την έκανε αξέχαστη. Κάποιες σκηνές του παρελθόντος μοιάζουν επίπεδες, χωρίς το βάρος που απαιτεί η στιγμή. Και οι ερμηνείες - αν και μεστότατες - δεν φτάνουν στην καρδιά.

Το ταξίδι της ταινίας είναι τελικά πιο ενδιαφέρον στην πρόθεση παρά στην πράξη. Ευχάριστο, ναι. Ενδιαφέρον, σίγουρα. Αλλά όχι όσο «μεγάλο, όμορφο και τολμηρό» υποσχόταν ο τίτλος του.