Κλυταιμνήστρα (βιβλίο)

Κλυταιμνήστρα – Constanza Casati 

Περίληψη από το οπισθόφυλλο:

Είναι κόρη βασιλιά αλλά παντρεύεται τύραννο.

Τον παρακολουθεί ανίσχυρη να θυσιάζει το παιδί της στους θεούς. Περιμένει καρτερικά.

Καταστρώνει την εκδίκησή της.

Την έχουν αποκαλέσει «υπερήφανη», «βάναυση», «μονόφρουρη», «τρελή από φιλοδοξία», «δολοφόνο». Την έχουν αποκαλέσει πολλά, τίποτα από αυτά, όμως, δεν έχει σημασία.

Ξέρει πώς να παίξει το παιχνίδι.

Αν δεν της δοθεί η εξουσία, θα την πάρει μόνη της.

Είναι η Κλυταιμνήστρα.

Γεννήθηκε σκληρή. Αυτό πιστεύουν όλοι όσοι την συναντούν. Είναι εύκολο για εκείνη να είναι αδερφή του Κάστορα και του Πολυδεύκη. Ρίχνεται μαζί τους στο κυνήγι. Νικά τους αντιπάλους της στην παλαίστρα. Θα μπορούσε να είναι αμαζόνα. Είναι δύσκολο να είναι αδερφή της ωραίας και εύθραυστης Ελένης. Δεν την ζηλεύει και αν το κάνει, δεν το δείχνει. Την λατρεύει. Την προστατεύει. Είναι αδύνατο να ξεχωρίσεις τις δύο αδερφές. Είναι αγαπημένη κόρη για τους γονείς της, κυρίως για τον πατέρα της, βασιλιά της Σπάρτης, Τυνδάρεω, και ας μην το αντιλαμβάνεται ή το εισπράττει, όπως θα ήθελε.

Στα χρόνια που ακολουθούν, παρά το ατίθασο πνεύμα της, γίνεται γυναίκα του βασιλιά της Μαιονίας, Ταντάλου. Αυτός ο έρωτας την μεταμορφώνει. Βγάζει στην επιφάνεια μια άλλη πλευρά του χαρακτήρα της. Την ευτυχία της έρχεται να συμπληρώσει ο ερχομός ενός παιδιού, αλλά δεν κρατά για πολύ.

Η παραμονή στη Σπάρτη, των δύο φιλοξενούμενων του παλατιού, Αγαμέμνονος και Μενελάου, αλλάζει την πορεία της ιστορίας τους. Οι φιλόδοξοι ηγεμόνες, απόγονοι μιας καταραμένης γενιάς, πέρα από τη συμφωνία που κάνουν με το βασιλιά της Σπάρτης για να καταλάβουν το άλλοτε βασίλειό τους, τις Μυκήνες, διεκδικούν τόσο τις κόρες του όσο και το βασίλειό του.

Ο Μενέλαος έχει βάλει στο μάτι την Ελένη και ο Αγαμέμνων την Κλυταιμνήστρα. Καμία από τις δύο αδερφές δεν είναι αρχικά σύμφωνη. Όσο ακούγονται κατά την παραμονή τους στη Σπάρτη, σπέρνουν το τρόμο. Είναι αλαζονικοί, βίαιοι και υπερόπτες. Στο τέλος όμως καταφέρνουν να πάρουν αυτό που θέλουν.

Η απομάκρυνση της Ελένης από την Κλυταιμνήστρα και η θετική της απόκριση στον έρωτα του Μενελάου, βάζουν την Κλυταιμνήστρα σε μπελάδες. Ο Αγαμέμνων προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει, σκοτώνει τον Τάνταλο και το παιδί της.

Η Ελένη γίνεται γυναίκα του Μενελάου και βασίλισσα της Σπάρτης και η Κλυταιμνήστρα γίνεται με τη βία γυναίκα του Αγαμέμνονος και βασίλισσα των Μυκηνών.

Είναι δύο δυστυχισμένες γυναίκες, καθώς ο τίτλος δεν συνοδεύει τη μοίρα τους, μακριά η μία από την άλλη, έρμαια στις αποφάσεις και τις ορέξεις των συζύγων τους. Οι γενιές τους μεγαλώνουν, αποκτούν παιδιά αλλά ποτέ την ευτυχία.

Η φυγή της Ελένης με τον γιο του βασιλιά της Τροίας, Πάρη, γίνεται η αφορμή και όχι η αιτία για να ξεκινήσει ο Τρωικός πόλεμος. Άρχοντες από διάφορα μέρη της Ελλάδας συγκεντρώνονται προκειμένου να διαλύσουν τον εχθρό και να φέρουν πίσω τη γυναίκα του βασιλιά της Σπάρτης.

Η άπνοια, όμως, που επικρατεί, κατά την αναχώρησή τους, δεν βοηθά τα πλοία να αποπλεύσουν και τότε άλλη μια απόφαση στρέφεται κατά της Κλυταιμνήστρας και γεννά μέσα της τον εκδικητή. Αυτή δεν είναι άλλη από τη θυσία της κόρης της, Ιφιγένειας.

Ο δούρειος ίππος καταφέρνει να ξεγελάσει την Τροία. Σπουδαίοι ήρωες χάνονται στην πορεία αυτού του πολέμου, ανάμεσά τους και ο Αχιλλέας. Η Ελένη επιστρέφει στο σύζυγό της. Η Κλυταιμνήστρα, όμως, που στο μεταξύ βασίλευε στις Μυκήνες εν μέσω αντιπαραθέσεων και διαρκών αμφισβητήσεων έχει βρει παρηγοριά στην αγκαλιά του κυνηγημένου Αίγισθου. Όταν ο Αγαμέμνων επιστρέφει, η Κλυταιμνήστρα είναι έτοιμη να παίξει την τελευταία πράξη του δράματος.

Τί έχουμε λοιπόν εδώ;

Η Κλυταιμνήστρα στο ομώνυμο ιστορικό μυθιστόρημα της Constanza Casati μάς συστήνεται από την αρχή. Για όσους δεν την γνωρίζουν ή για όσους θυμούνται τα βασικά για την ιστορία της, η Κλυταιμνήστρα είναι η άκαμπτη και ψυχρή γυναίκα που μαζί με τον εραστή της Αίγισθο σκότωσε τον βασιλιά Αγαμέμνονα για να αναλάβει το θρόνο των Μυκηνών. Ύστερα από την εξέλιξη, η κόρη της, Ηλέκτρα, αναμένει την επιστροφή του αδερφού της, Ορέστη, με σκοπό να αποδώσει δικαιοσύνη για το θάνατο του πατέρα τους. Αυτό και γίνεται στο τέλος της ιστορίας, αν και η Casati δεν φτάνει μέχρι εκεί (ορθά κατά τη γνώμη του). Σκοπός αυτού του μυθιστορήματος είναι να παρουσιάσει τη Κλυταιμνήστρα, να φωτίσει τη δύναμη και τις αδυναμίες της ηρωίδας διαθέτοντας τις απαραίτητες γνώσεις και μια σύγχρονη οπτική που δεν καταδικάζει, στείρα, τη γυναίκα αυτή, παραβλέποντάς την επειδή είναι γυναίκα.

Κανένας χαρακτήρας δεν έχει μόνο σκοτάδια. Κανείς δεν είναι μόνο κακός. Και αν είναι, αξίζει κανείς να γνωρίσει τους λόγους που τον οδήγησαν εκεί. Επί της ουσίας, η Casati δεν μας παρουσιάζει μόνο την ιστορία της Κλυταιμνήστρας. Συνθέτει ταυτόχρονα το ψυχογράφημά της. Δεν θα μπορούσα να τη φανταστώ ερωτευμένη, να περιμένει τον καλό της (Τάνταλο) να επιστρέψει και όμως έχω πια αυτή την εικόνα και ό,τι την συνοδεύει. Δεν μπορούσα να σχηματίσω το πρόσωπό της ντυμένο με εκδίκηση ύστερα από τη θυσία της κόρης της και όμως τώρα την επαναφέρω ξανά και ξανά στο μυαλό μου, κάθε φορά που αναδύεται στη μνήμη μου το όνομά της.

Δεν έχουμε παρά να ευχαριστήσουμε την Costanza Casati για το έργο της αυτό και να αναμένουμε το επόμενο!

Σχετικά με τη συγγραφέα:

Η Costanza Casati (Κοστάντζα Κασάτι) γεννήθηκε στο Τέξας και μεγάλωσε σε ένα χωριό της βόρειας Ιταλίας, όπου σπούδασε αρχαία ελληνικά και αρχαία ελληνική γραμματεία σε ένα από τα καλύτερα ακαδημαϊκά προγράμματα της χώρας. Έβαλε το μεταπτυχιακό της στη συγγραφή από την αντίστοιχη σχολή του Πανεπιστημίου Warwick, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και έχει εργαστεί ως σεναριογράφος και δημοσιογράφος.

Η Κλυταιμνήστρα είναι το πρώτο της μυθιστόρημα. Έχει μεταφραστεί σε δεκαοκτώ γλώσσες σε όλο τον κόσμο και συμπεριλήφθηκε στις λίστες ευπώλητων των Times αλλά και στη λίστα των επικρατέστερων για το HWA Debut Crown Award.

Η "Κλυταιμνήστρα" κυκλοφορεί στη χώρας μας από τις εκδόσεις "Μίνωας".