Μη μ' αφήσεις ποτέ (βιβλίο)

Μη μ’αφήσεις ποτέ – Kasuo Ishiguro

Περίληψη από το οπισθόφυλλο:

Η Κάθι, η Ρουθ και ο Τόμι μεγαλώνουν εσωτερικοί σ’ ένα απομονωμένο σχολείο στην αγγλική εξοχή. Είναι ένα σχολείο με παράξενους, αυστηρούς κανόνες, όπου οι καθηγητές δεν παύουν στιγμή να υπενθυμίζουν στους μαθητές τους πόσο ξεχωριστοί είναι. Αλλά αυτό που τους κάνει ξεχωριστούς είναι μια ασύλληπτα σκληρή αλήθεια -και μια ακόμη πιο σκληρή μοίρα που τους περιμένει στον έξω κόσμο. Οι τρόφιμοι του Χάιλσαμ βρίσκονται εκεί για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Για την ακρίβεια έχουν φτιαχτεί γι’ αυτό το σκοπό…

Ο βραβευμένος με Νόμπελ ΚΑΖΟΥΟ ΙΣΙΓΚΟΥΡΟ υπογράφει ένα δυστοπικό, εφιαλτικό μυθιστόρημα για την ίδια την ανθρώπινη φύση και την εύθραυστη ουσία της ζωής, που ήταν υποψήφιο για το βραβείο Man Booker, ενώ μεταφέρθηκε με επιτυχία και στο κινηματογράφο.

Η ιστορία ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Το πρώτο μέρος της εξελίσσεται σε ένα κολλέγιο, το Χάιλσαμ. Ξέρουμε άλλωστε πολλές ιστορίες με εσωτερικούς μαθητές κολλεγίων, σωστά;

Το καθεστώς είναι αυστηρό, οι κανόνες σκληροί και κανένα από τα παιδιά που φοιτούν εκεί δεν επιτρέπεται πριν τα 18 να έρθει σε επαφή με τον έξω κόσμο.

Αυτά τα παιδιά δεν έχουν αναμνήσεις πέρα από αυτές που δημιουργούν μεταξύ τους και κανένα δεν μιλά για γονείς και αδέρφια.

Η δημιουργικότητά τους μοιάζει καθοριστικής σημασίας για τους καθηγητές τους - που είναι όλες γυναίκες – και αποκαλούνται κηδεμόνες, καθώς θεωρούνται παιδιά με εξελιγμένο πνεύμα ίσως και υπερ-άνθρωπες νοητικές δυνατότητες.

Η μις Λούσι – μία εκ των κηδεμόνων – είναι αυτή που θα τα βγάλει μια μέρα από τη γυάλινη σφαίρα που ζουν όταν θα τους αποκαλύψει πως δεν έχουν το δικαίωμα να ονειρεύονται γιατί μέχρι τα τριάντα τους χρόνια θα έχουν ολοκληρώσει τη σύντομη διαδρομή της ζωής τους, μετά από απανωτές δωρεές των ζωτικών τους οργάνων.

Αυτό που δεν τους λέει εκείνη τη στιγμή και το οποίο αργότερα ανακαλύπτουν είναι ότι δεν είναι απλά δωρητές οργάνων, έχουν γεννηθεί με μοναδικό προορισμό κάποτε να δωρίσουν τα όργανά τους.

Μια φήμη την οποία οι ήρωές μας ακούνε για πρώτη φορά μετά τα 18 όταν πια ζουν, στο δεύτερο μέρος της ιστορίας μας, στις Αγροικίες, είναι ότι αν δυο παιδιά αποδείξουν ότι είναι ερωτευμένα τότε μετά από αίτησή τους παίρνουν αναβολή των δωρεών για τρία χρόνια.

Η ζωή τους εξελίσσεται μέσα σε αυτή τη φήμη και η Κάθι μαζί με το Τόμι θα προσπαθήσουν και θα μάθουν αν αυτή η φήμη είναι μέρος της πραγματικότητας, όταν πια ο Τόμι θα έχει ολοκληρώσει τη δεύτερη δωρεά του ενώ η Κάθι θα είναι ακόμη νοσηλεύτρια.

Η ιστορία των τριών παιδιών και οι μεταξύ τους σχέσεις βρίσκονται στο προσκήνιο. Η Κάθι ξέρει πάντα να βοηθά, είναι ευαίσθητη και ντροπαλή και έχει ως σημαντικότερο κειμήλιό της μια κασέτα μουσικής. Η Ρουθ, εγωκεντρική και μυστήρια, παίρνει πάντα αυτό που θέλει και έχει το τρόπο να βρίσκεται στο επίκεντρο. Ο Τόμι, οξύθυμος αλλά φιλότιμος, μετατρέπεται από ένα άγριο παιδί στο μήλο της Έριδος μεταξύ των δύο φίλων.

Και όμως ενώ παρακολουθούμε τη ζωή των τριών αυτών παιδιών, τα νοήματα που υποβόσκουν πίσω από την ιστορία τους, ανοίγουν μια συζήτηση που είναι πάντα επίκαιρη και την οποία, αν αγγίξουμε, καίει σαν πυρωμένο σίδερο.

Οι δωρεές υπήρξαν και θα είναι πάντα ένα φλέγον θέμα τόσο της ιατρικής κοινότητας όσο και ολόκληρης της οικουμένης. Χιλιάδες σενάρια έχουν γραφτεί πίσω από αυτές και ακόμη και αν το 1% ισχύει είναι τρομακτικό.

Υπάρχει ένα κομμάτι, το ηθικό, που πάντα θα τις ταλανίζει και θα γεννά τόσο νέα ερωτήματα όσο και νέες θεωρίες.

Ο τρόπος με τον οποίο αφηγείται, δια στόματος Καθ, την ιστορία ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας 2017 Καζούο Ισιγκούρο είναι αρκετά αφαιρετικός και γίνεται ευθύς εξαρχής αφετηρία προβληματισμού, έρευνας ακόμη και λογοτεχνικής δημιουργικότητας.

Και ενώ όλα αυτά μόνο επαινούν αυτό το σπουδαίο έργο – κάτι μέσα του – από το ταξίδι στο Νόρφοκ και μετά, χαλάει την ιστορία την ώρα που περιμένεις να ξεκινήσει η κορύφωση και το φτιάχνει μόλις λίγο πριν το τέλος όταν απαντάται το ερώτημα των αναβολών. Το τέλος καταθλιπτικό – πάντα κατά την ταπεινή μου γνώμη – όχι γιατί δεν οδηγεί στην κάθαρση αλλά γιατί τονίζει την ματαιότητα.

Το 2010 το «Μη μ’ αφήσεις ποτέ» προβλήθηκε ως ταινία με πρωταγωνιστές τους: Carey Mulligan ως Kathy H, η οποία απέσπασε και το βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου από το British Independent Film Awards, (λατρεμένη) Keira Knightley ως Ruth C και Andrew Garfield ως Tommy D ο οποίος απέσπασε το βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου από το Evening Standard British Film Awards ανάμεσα σε άλλα. Η ταινία ήταν από τις καλύτερες μεταφορές βιβλίων που έχω δει. Εντούτοις με ενόχλησε σε κάποια σημεία που παραλείπονταν στοιχεία της εξιστόρησης καθώς είτε αυτά ήταν σημαντικά, επομένως κακώς παραλείπονταν είτε έδιναν απαντήσεις στο θεατή.

Ο δημιουργός:

Ο Καζούο Ισιγκούρο γεννήθηκε στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας το 1954 αλλά μεγάλωσε στη Βρετανία.  Τα βιβλία του έχουν τιμηθεί με βραβεία όπως Ουίνιφρεντ Χόλντμπι, Ουίτμπρεντ, Σκάνο, Τσέλτενχαμ και Booker για το "The remains of the day". Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2017 επειδή, σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία, "αποκάλυψε στα μεγάλης λογοτεχνικής δύναμης μυθιστορήματά του την άβυσσο κάτω από την ψευδαίσθησή μας ότι είμαστε συνδεδεμένοι με τον κόσμο".

Το «Μη μ’ αφήσεις ποτέ» κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις Ψυχογιός.