Αγαπητέ Θεέ (βιβλίο)

 Αγαπητέ Θεέ – Ερίκ Εμανουέλ Σμίτ

 

"...Υπάρχει ένα φυτό της Σαχάρας που ζει μόνο μία μέρα. Μόλις ο σπόρος πιει νερό, μπουμπουκιάζει, γίνεται μίσχος, βγάζει φύλλα, πετάει ένα λουλούδι, παράγει σπόρους, μαραίνεται και, χοπ, το βράδυ, τέλος..."

Ο μικρός Όσκαρ γράφει γράμματα στον Θεό. Παρά το ότι αρχικά παρουσιάζεται ως «ταραχοποιός» - αναφερόμενος στις πράξεις του απέναντι στο σκύλο, τη γάτα και τα χρυσόψαρα - δεν είναι ένα κακό παιδί. Αντίθετα, είναι ένα παιδί που διψά για νόημα. Του λείπει η σωστή καθοδήγηση, ο χώρος να εκφραστεί, η ελευθερία να νιώσει ό,τι νιώθει χωρίς φόβο. Μέσα από αυτά τα γράμματα - σε έναν ασυνήθιστο παραλήπτη - βρίσκει τελικά μια φωνή. Έναν τρόπο να βάλει σε λέξεις όσα δεν χωρούν εύκολα στη σιωπή. Και μαζί, έναν τρόπο να αποδεχτεί όσα συμβαίνουν μέσα του και γύρω του.

Στην περίπτωσή του, ο χρόνος λειτουργεί παράξενα. Σχεδόν ονειρικά. Δεν ακολουθεί την γραμμική ροή της καθημερινότητας. Κάθε μέρα ισοδυναμεί με κάτι πολύ περισσότερο και υπογραμμίζει τη σχετικότητά του.

Όταν ζεις με πληρότητα, ο χρόνος δεν έχει σημασία. Όταν κοιτάς τη ζωή με τα μάτια ανοιχτά, ακόμα και το λίγο γίνεται πολύ.

Ο Ερίκ Εμανουέλ Σμιτ, στο «Αγαπητέ Θεέ», μας παραδίδει ένα έργο μόλις 95 σελίδων που όμως διαθέτει το βάθος και την ένταση ενός πλήρους μυθιστορήματος. Δεν πρόκειται απλά για μια ιστορία, αλλά για ένα υπαρξιακό κάλεσμα. Ανάμεσα στους δυνατούς συμβολισμούς του εντοπίζονται η παρουσία του άλλου και η δύναμη της ενσυναίσθησης. Το πόσο θεραπευτικό μπορεί να είναι το να είσαι απλώς εκεί για κάποιον, χωρίς να προσπαθείς να τον σώσεις. Χωρίς να νιώθεις την ανάγκη να πεις κάτι. Μόνο να ακούς.

Η ιστορία αυτή δεν απευθύνεται σε παιδιά, παρότι έχει παιδική φωνή. Αντίθετα, είναι μια κατάθεση αλήθειας που οι ενήλικες έχουμε ίσως ξεχάσει πώς να εκφράζουμε. Ο παιδικός λόγος λειτουργεί ως καθρέφτης αγνότητας, ειλικρίνειας και ευθύτητας.

Ίσως τελικά, ο πιο ουσιαστικός διάλογος δεν είναι αυτός που κάνουμε με τους άλλους, αλλά εκείνος που ξεκινά μέσα μας. Με ερωτήσεις που δεν περιμένουν απαντήσεις, αλλά παρουσία.

Η Φάλαινα (θεατρική παράσταση)

«Η Φάλαινα»

Απομονωμένος. Αυτοκαταστροφικός. Τραγικός. Ευαίσθητος…

Το πολυσυζητημένο έργο του Samuel D. Hunter που συγκλόνισε διεθνώς και έγινε παγκόσμια γνωστό μέσω της κινηματογραφικής μεταφοράς του από τον Darren Aronofsky, ετοιμάζεται να ανέβει -μετά τη στάση του για μια επιτυχημένη σειρά παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη- στην Αθήνα, για δεύτερη χρονιά, με τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, σε ρόλο ερμηνευτή και σκηνοθέτη.

Σύμφωνα με την υπόθεση του έργου, ο Τσάρλι, ένας νοσηρά παχύσαρκος καθηγητής, ζει απομονωμένος στο διαμέρισμά του. Η απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου τον σημαδεύει και τον οδηγεί σε πλήρη παραίτηση… από την ίδια την ζωή. Καθώς η υγεία του διαρκώς  επιδεινώνεται, μια σειρά επισκέψεων - ανθρώπων που είτε του θυμίζουν το παρελθόν είτε προσπαθούν να τον σώσουν από αυτό – τον φέρνουν αντιμέτωπο με όσα χρόνια τώρα αποφεύγει, αλλά κυρίως με τα δικά του, βαθιά καταχωνιασμένα συναισθήματα.

Το έργο αγγίζει κρίσιμα και διαχρονικά ζητήματα: την σωματική και ψυχική υγεία, την αγάπη και την ενοχή, την ομοφυλοφιλία και την κοινωνική καταπίεση, την θρησκευτική πίστη και τα ανθρώπινα όρια αλλά και την ανάγκη για λύτρωση.

Ο Δαδακαρίδης παραδίδει έναν σπαρακτικό, απόλυτα ανθρώπινο Τσάρλι. Δεν είναι μόνο η φυσική μεταμόρφωση – με το εντυπωσιακό προσθετικό σώμα που απαιτεί ο ρόλος – αλλά κυρίως η εσωτερική φθορά που αποτυπώνεται στα μάτια, στη φωνή, στις παύσεις. Καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στην ντροπή και την τρυφερότητα, την αυτολύπηση και την απελπισμένη ελπίδα. Δεν ζητά τον οίκτο του θεατή· ζητά — ή μάλλον αξιώνει — την κατανόησή του. 

Ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τη σιωπή, τα ξεσπάσματα αλλά και τις πιο ήρεμες στιγμές, δημιουργεί μια ερμηνεία αξιομνημόνευτη και καθηλωτική.

Ανάμεσα στις υπόλοιπες ερμηνείες, ξεχωρίζει η κόρη διαθέτοντας μια ωμή εφηβική σκληρότητα που σταδιακά αποκαλύπτει βαθύτερες πληγές. Η νοσοκόμα λειτουργεί ως ρυθμιστικός παράγοντας ανάμεσα στον Τσάρλι και όσα συμβαίνουν γύρω του, ενώ ο ιεραπόστολος  λειτουργεί σαν καταλύτης: εκπρόσωπος μιας πιο εύκολης, «έτοιμης» συγχώρεσης, που όμως συγκρούεται με την πικρή αλήθεια του Τσάρλι.

Όλοι οι ρόλοι προσπαθούν να εξυπηρετήσουν τη βασική θεματική που είναι η ανάγκη του ανθρώπου να γίνει αποδεκτός και αγαπητός, ακόμη και στα πιο σκοτεινά του σημεία. Πρόκειται για ένα έργο βαθιά ανθρώπινο, μια ερμηνεία που σε σημαδεύει και μια παράσταση που – παρά τη σκοτεινιά της – μιλά με ειλικρίνεια για το φως που ψάχνει κάθε άνθρωπος, ακόμη και λίγο πριν το τέλος.

…Αυτός είναι ο Τσάρλι. Αυτή είναι η «Φάλαινα».

Ηλέκτρα (βιβλίο)

Ηλέκτρα – Jennifer Saint

Ένα μυθιστόρημα με τρεις γυναικείες φωνές στη σκιά του Τρωικού πολέμου.

Η Jennifer Saint μάς μεταφέρει στον κόσμο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας μέσα από τις φωνές τριών εμβληματικών γυναικών: της Ηλέκτρας, της Κλυταιμνήστρας και της Κασσάνδρας. Καθεμία τους αφηγείται τη δική της ιστορία - πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Τρωικό Πόλεμο. Μέσα από τις προσωπικές τους τραγωδίες και τις αποφάσεις που πήραν ή τους επιβλήθηκαν, βλέπουμε πώς οι ζωές τους διαπλέκονται με την Ιστορία και την τραγωδία των Ατρειδών.

Ηλέκτρα

Για την Ηλέκτρα, η απουσία της μητρικής στοργής από την Κλυταιμνήστρα αφήνει ένα τεράστιο κενό. Ο πατέρας της, ο βασιλιάς Αγαμέμνονας, είναι το μόνο πρόσωπο στο οποίο εναποθέτει τις ελπίδες της. Όσο όμως εκείνος πολεμά στην Τροία, η Ηλέκτρα βλέπει τη μητέρα της να παραδίδεται στον Αίγισθο και να εγκαταλείπει τον ρόλο της συζύγου και μητέρας. Το μίσος της φουντώνει, και η επιστροφή του πατέρα της δεν φέρνει λύτρωση, αλλά μια νέα τραγωδία: τη δολοφονία του. Η αποστολή της γίνεται τότε ξεκάθαρη - εκδίκηση μέσω του αδελφού της Ορέστη.

Κλυταιμνήστρα

Η Κλυταιμνήστρα δεν είναι η κλασική "άπιστη βασίλισσα". Είναι μια μητέρα πληγωμένη από τη θυσία της κόρης της, Ιφιγένειας. Από εκείνο το σημείο και μετά, η εκδίκηση γίνεται η κινητήριος δύναμή της. Ο Αίγισθος είναι απλώς το μέσο, όχι ο σκοπός. Η σχέση τους βασίζεται αποκλειστικά στο κοινό τους μίσος για τον Αγαμέμνονα. Ωστόσο, καθώς η ίδια απορροφάται από τη δίψα της για δικαιοσύνη ή τιμωρία, δεν συνειδητοποιεί ότι τα παιδιά της απομακρύνονται - και τελικά, στρέφονται εναντίον της.

Κασσάνδρα

Η φωνή της Κασσάνδρας ήταν ίσως η πιο αναπάντεχα ενδιαφέρουσα. Ιέρεια του Απόλλωνα, προικισμένη με το χάρισμα της προφητείας αλλά καταραμένη να μην την πιστεύει κανείς. Παγιδεύεται σε έναν ρόλο που δεν διάλεξε, βλέποντας την καταστροφή να έρχεται χωρίς να μπορεί να την αποτρέψει. Αν την άκουγαν, ίσως ο Πάρης να μην επέστρεφε ποτέ στην Τροία και ο Δούρειος Ίππος να μην περνούσε τα τείχη της. Η Κασσάνδρα, ευσεβής, τραγική, αλλά και δυναμική, δίνει στη μυθολογία μια φωνή που σπάνια ακούμε.

Η Saint επιλέγει να αφηγηθεί τον Τρωικό Πόλεμο από τη σκοπιά των γυναικών - ένα μοτίβο που έχουμε δει και σε άλλα έργα του είδους. Παρόλο που ο τίτλος του βιβλίου είναι Ηλέκτρα, εντύπωσή μου είναι ότι ο χαρακτήρας της παραμένει κάπως αδύναμος, και παραγκωνίζεται απέναντι στις άλλες δύο. Δεν εξελίσσεται όσο θα περίμενα, και η αφοσίωσή της στον πατέρα της καταλήγει να επαναλαμβάνεται χωρίς μεγαλύτερο βάθος.

Αντίθετα, η Κλυταιμνήστρα παρουσιάζεται ως μια πολυδιάστατη, δυναμική γυναίκα. Πρόσφατα διάβασα και το Κλυταιμνήστρα της Costanza Casati και ενθουσιάστηκα – ίσως γι’ αυτό να περίμενα περισσότερα και εδώ. Ωστόσο, η μεγαλύτερη έκπληξη για μένα ήταν η Κασσάνδρα. Μυστηριακή, αδικημένη αλλά ισχυρή, φωτίζει πλευρές της μυθολογίας που μέχρι τώρα μου ήταν αόρατες.

Αγαπώ την ελληνική μυθολογία και συχνά διαβάζω μυθιστορήματα που την επαναπροσεγγίζουν από νέες οπτικές. Η Ηλέκτρα της Jennifer Saint, όμως, με κούρασε σε σημεία. Ενώ η πρόθεση της συγγραφέως είναι σαφής και ενδιαφέρουσα, η εκτέλεση δεν με ικανοποίησε πλήρως. Παρ’ όλα αυτά, αν κάποιος θέλει να διαβάσει μια νέα εκδοχή των μύθων των Ατρειδών μέσα από γυναικείες φωνές, ίσως να βρει κάτι που θα τον αγγίξει - ειδικά στις ιστορίες της Κλυταιμνήστρας και της Κασσάνδρας.

Η Ηλέκτρα της Jennifer Saint κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάκτος.

Ένα μεγάλο όμορφο τολμηρό ταξίδι (ταινία)

Ένα μεγάλο όμορφο τολμηρό ταξίδι (2025)

Σκηνοθεσία: Kogonada | Σενάριο: Seth Reiss | Πρωταγωνιστούν: Margot Robbie, Colin Farrell

Ο Ντέιβιντ και η Σάρα γνωρίζονται για πρώτη φορά στο γάμο ενός κοινού τους φίλου. Εργένηδες και οι δύο, φλερτάρουν με χαλαρή διάθεση, χωρίς να περιμένουν πολλά. Όμως την επόμενη ημέρα, τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που έχουν κλείσει - από ένα αλλόκοτο γραφείο ενοικίασης - τους οδηγούν σε μια απρόσμενη κοινή διαδρομή. Κι έτσι ξεκινά ένα ταξίδι που δεν θυμίζει κανένα άλλο.

Η διαδρομή τους, χάρη σε ένα ιδιόμορφο GPS, τους φέρνει μπροστά σε «πόρτες» που οδηγούν σε σταθμούς του προσωπικού τους παρελθόντος. Μέσα από αυτές τις πόρτες, ξεδιπλώνονται στιγμές, πληγές, φόβοι και επιθυμίες που ούτε οι ίδιοι δεν είχαν τολμήσει να αντιμετωπίσουν. Και αυτό γίνεται ο μόνος αληθινός τρόπος να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον, αλλά και - κυρίως - τον ίδιο τους τον εαυτό.

Ο Ντέιβιντ αναζητά σταθερότητα, η Σάρα διψά για πάθος και ανεξαρτησία. Δύο διαφορετικοί κόσμοι με κοινά αγκάθια στο κυνήγι της συντροφικότητας. Καθώς το ταξίδι τους προχωρά, τα συναισθήματα αλλάζουν. Χάνουν τον ενθουσιασμό της αρχής, όμως κερδίζουν κάτι βαθύτερο: τη γνώση, τη συνειδητοποίηση, την ειλικρίνεια - αυτή που έλειπε στην αρχική γνωριμία τους.

Αναπόφευκτα τίθεται το ερώτημα:

Μπορεί ένα τόσο διαφορετικό, «μαγικό» ταξίδι να ενώσει δύο ανθρώπους που δεν ήταν έτοιμοι να ανοιχτούν; Ή μήπως το παρελθόν θα σταθεί τελικά ανάμεσά τους για πάντα;

Το «Ένα μεγάλο, όμορφο, τολμηρό ταξίδι» προσπαθεί να πει πολλά – και το κάνει με μια ενδιαφέρουσα, πολυστυλιακή προσέγγιση: ρομαντική κομεντί, δράμα, επιστημονική φαντασία και μιούσικαλ. Μια υπέροχη ιδέα που, όμως, στην εκτέλεσή της δεν φτάνει στο ύψος των προσδοκιών της.

Η ταινία προσπαθεί να μιλήσει για τη δυσκολία σύνδεσης στη σύγχρονη εποχή. Για τις συναισθηματικές μας άμυνες, τα τραύματα που κουβαλάμε σιωπηλά, τα ψέματα που λέμε - και κυρίως αυτά που λέμε στον εαυτό μας. Οι πόρτες του παρελθόντος λειτουργούν ως μεταφορικά καλειδοσκόπια: μας δείχνουν ποιοι ήμασταν, πώς πληγωθήκαμε και πώς πληγώσαμε. Όμως αυτή η τόσο δυνατή θεματική αναζητά μια αφήγηση με πιο τολμηρή σκηνοθετική ματιά και πιο βαθιά συναισθηματική φόρτιση.

Η ταινία συχνά φλυαρεί, χωρίς να επιτρέπει στον θεατή να συνδεθεί ουσιαστικά με τους ήρωες. Η μετάβαση από τον ρεαλισμό στη φαντασία γίνεται μεν σταδιακά, αλλά χωρίς τη μαγεία που θα την έκανε αξέχαστη. Κάποιες σκηνές του παρελθόντος μοιάζουν επίπεδες, χωρίς το βάρος που απαιτεί η στιγμή. Και οι ερμηνείες - αν και μεστότατες - δεν φτάνουν στην καρδιά.

Το ταξίδι της ταινίας είναι τελικά πιο ενδιαφέρον στην πρόθεση παρά στην πράξη. Ευχάριστο, ναι. Ενδιαφέρον, σίγουρα. Αλλά όχι όσο «μεγάλο, όμορφο και τολμηρό» υποσχόταν ο τίτλος του.

Leonardo (mini-series)

Leonardo

Στην Ιταλία της Αναγέννησης, συναντούμε τον νεαρό Λεονάρντο Ντα Βίντσι κατά τη διάρκεια της μαθητείας του δίπλα στον ζωγράφο και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο. Ο δάσκαλός του αναγνωρίζει τις δυνατότητές του, όμως η ιδιοσυγκρασία του νεαρού καλλιτέχνη δεν χωρά εύκολα μέσα στα καθιερωμένα πρότυπα της τέχνης. Αντί να συμμορφωθεί, ο Λεονάρντο ακολουθεί τη δική του πορεία - κάτι που, αν και τον καθιερώνει ως πρωτοποριακό δημιουργό, τον απομακρύνει από τον περίγυρό του.

Ζωγράφος, αλλά και εξαιρετικός μηχανικός, γίνεται αναγκαίος για βασιλείς και ηγεμόνες, τόσο στη Φλωρεντία όσο και στο Μιλάνο. Ιδρύει το δικό του ατελιέ και αναλαμβάνει σημαντικά έργα - δημόσια, αλλά και ιδιωτικά πορτρέτα. Πίσω όμως από το καλλιτεχνικό του ταλέντο, κρύβεται μια μόνιμη αναζήτηση για αποδοχή. Ο ίδιος δημιουργεί για να παλέψει με τους δαίμονές του - και παλεύει με τους δαίμονές του για να μπορέσει να δημιουργήσει. Είναι άραγε αρκετά δυνατός για να λύσει την «κατάρα» που συνοδεύει την ύπαρξή του, ή θα τον συντρίψει αυτή μαζί με όλα όσα αγαπά;

Η σειρά Leonardo αφηγείται την πορεία του μέσα από τη δημιουργία μερικών από των σημαντικότερων έργων του: από το πορτρέτο της Τζινέβρα ντε Μπέντσι και την Παναγία των Βράχων, έως τον Μυστικό Δείπνο και την εμβληματική Μόνα Λίζα. Όμως η ιστορία δεν περιορίζεται στα καλλιτεχνικά του επιτεύγματα. Ένα σκοτεινό νήμα διατρέχει την αφήγηση: η πιθανή εμπλοκή του στη δολοφονία της μούσας του, Κατερίνας - μιας γυναίκας που γνώριζε από τα πρώτα του βήματα στο εργαστήριο του Βερόκιο. Ήταν δυνατόν ο Λεονάρντο να σκοτώσει τη μούσα του; Και αν ναι, τι θα μπορούσε να τον έχει οδηγήσει εκεί; 

Ο Λεονάρντο, για όσους δεν τον γνωρίζουν σε βάθος, υπήρξε τελειομανής μέχρι εμμονής. Δημιουργούσε αμέτρητα προσχέδια, αναζητώντας το ιδανικό αποτέλεσμα - όμως σπάνια ήταν ικανοποιημένος. Αυτό το χαρακτηριστικό του έγινε αφορμή για χλευασμό, αφού ξεκινούσε έργα που δυσκολευόταν να ολοκληρώσει. Κι όμως, το ταλέντο του αναγνωρίστηκε όχι μόνο στην εποχή του, αλλά και στους αιώνες που ακολούθησαν, όπως και η μοναδικότητα του χαρακτήρα του.

Η σειρά, που προβλήθηκε μέσα από την πλατφόρμα του ERTFLIX -δυστυχώς δεν είναι πλέον διαθέσιμη από την συγκεκριμένη πλατφόρμα- είναι καλοδουλεμένη, με εντυπωσιακή σκηνοθεσία, πλούσια ατμόσφαιρα και αξιόλογες ερμηνείες. Αποτελεί μια δυνατή εισαγωγή για όσους θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, όχι μόνο ως καλλιτέχνη, αλλά και ως άνθρωπο.

Πρωταγωνιστούν: Έινταν Τέρνερ, Ματίλντα ντε Άντζελις, Φρέντι Χάιμορ, Τζιανκάρλο Τζανίνι, Κάρλος Κουέβας, Αλεσάντρο Σπερντούτι

Σκηνοθεσία: Φρανκ Σπότνιτζ, Στιβ Τόμσον

Δες το trailer της σειράς εδώ:

Η φόνισσα των μυρμηγκιών (βιβλίο)

Η φόνισσα των μυρμηγκιών – Πασχαλία Τραυλού

Η Διώνη ζούσε για να γράφει και έγραφε για να ζει. Η εργασία της στον Οργανισμό Προστασίας Ελευθερίας του Λόγου δεν ήταν αποτέλεσμα φιλοδοξίας, αλλά μιας ρεαλιστικής παραδοχής: πως, όσο κι αν διέθετε εξαιρετικές περγαμηνές, δεν θα μπορούσε να αποκατασταθεί επαγγελματικά στον χώρο της εκπαίδευσης.

Ήταν ένας γρίφος για τους γύρω της, ακόμη και για τη Γλυκερία – τη γειτόνισσα, πρώην συνάδελφο και μοναδική της φίλη. Εκείνη ήταν που απολάμβανε τις νυχτερινές συμφωνίες των πλήκτρων της Διώνης, όταν εκείνη βυθιζόταν στη δημιουργία ιστοριών. Ήταν όμως και η ίδια που τη βρήκε –σχεδόν, αν όχι εντελώς– νεκρή στο δωμάτιό της. Και ήταν εκείνη που ανέλαβε να ξεδιαλύνει το μυστήριο πίσω από την κατάστασή της, την ώρα που η ζωή της Διώνης κρεμόταν από μια κλωστή.

Με τη Φόνισσα των μυρμηγκιών, η Πασχαλία Τραυλού δεν μας προσφέρει απλώς μια ακόμη ιστορία ή ένα ακόμα μυθιστόρημα. Μας παραδίδει ένα αληθινό μάθημα λογοτεχνίας. Δημιουργεί μια ηρωίδα που βαδίζει την ίδια πορεία με κάθε συγγραφέα, που δεν γράφει για να εντυπωσιάσει –αν και τελικά το πετυχαίνει–, που δεν γράφει για το χρήμα –αν και ίσως το αποκτά– αλλά που, πάνω απ’ όλα, γράφει για να ψυχαναλύσει τον εαυτό του. Πότε αποκαλύπτοντας τα σκοτάδια του, πότε αναλαμβάνοντας τον ρόλο ενός αγγέλου που ξέρει πως ποτέ δεν θα γίνει.

Τα αποσπάσματα και τα ρητά των συγγραφέων που παρεμβάλλονται μέσα στην αφήγηση είναι πολύτιμα και αξίζει να καταγραφούν ένα προς ένα. Όσο για τη Διώνη, με τη διπλή της ταυτότητα –δημόσια υπάλληλος και συγγραφέας– θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ψυχαναλυτικής μελέτης.

Ανακαλύπτοντας ποια είναι –και γιατί είναι– η «φόνισσα των μυρμηγκιών», δεν εντυπωσιάστηκα ιδιαίτερα από την πλοκή. Θεώρησα ότι σε κάποια σημεία υπερανέλυε ή πλατίαζε. Κι όμως, θαύμασα τη λογοτεχνική δεινότητα της συγγραφέα και, κυρίως, τη βαθιά τοποθέτησή της απέναντι σε μια γυναίκα που γράφει για να παλέψει τους δαίμονές της.

Η Φόνισσα των μυρμηγκιών κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω (βιβλίο)

 Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω – Κώστας Κρομμύδας

Λένε πως ο άνθρωπος για δύο πράγματα δεν φέρει ευθύνη: για το πού γεννήθηκε και από ποιους. Η ζωή της Μενεξιάς τής έδειξε από πολύ νωρίς το σκληρό της πρόσωπο. Μεγαλωμένη σε ορφανοτροφείο, χωρίς να γνωρίσει ποτέ την πραγματική της οικογένεια, είχε μονάχα ένα πολύτιμο δώρο: την αγγελική φωνή της.

Πώς να εγκλωβίσεις ένα αηδόνι σε κλουβί;

Κι όμως, τα ίδια χέρια που της άνοιξαν την πόρτα προς την «ελευθερία», ήταν αυτά που την καταδίκασαν στη σιωπή. Ο κόσμος έξω απ’ το ίδρυμα δεν ήταν πιο φιλόξενος· αντιθέτως, έμοιαζε με μια τεράστια φυλακή χωρίς έξοδο διαφυγής. Μια κοινωνία πρόθυμη να κρίνει, να στιγματίσει και να καταδικάσει χωρίς αποδείξεις, αρκεί να διατηρεί την αυταπάτη της ηθικής.

Η Μενεξιά πέρασε δια πυρός και σιδήρου. Έφτασε στο χείλος της ανθρώπινης αντοχής. Πληγώθηκε, προδόθηκε, κακοποιήθηκε, καταδικάστηκε. Ίσως επειδή ήταν γυναίκα. Ίσως επειδή τόλμησε να ονειρευτεί. Ίσως επειδή ερωτεύτηκε.

Κι όμως, ακόμη και στα πιο βαθιά σκοτάδια, μέσα της παρέμενε αναμμένο ένα φως. Ένας ψίθυρος ζωής που δεν έσβηνε. Οι αγαπημένοι της στίχοι, πάντα παρόντες στα χείλη και στην ψυχή, της υπενθύμιζαν ποια είναι.

Το βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα, «Κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω», είναι ένα βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό ταξίδι στον προηγούμενο αιώνα, με φόντο την Αθήνα της εποχής. Μια πόλη χτισμένη πάνω σε αντιφατικά θεμέλια: τη μουσική των ρεμπέτικων, την καταπίεση των γυναικών και τη σιωπή γύρω από την κακοποίηση, τη ζωή στα ορφανοτροφεία.

Κύρια θεματικά στοιχεία:

·         Τα εγκαταλελειμμένα παιδιά.

·         Η εκμετάλλευση των γυναικών και η σιωπηλή αποδοχή της.

·         Το ρεμπέτικο τραγούδι ως διέξοδος και εσωτερική παρηγοριά.

Αυτή η ιστορία έχει το άρωμα του γιασεμιού, τη μεταλλική γεύση του αίματος, και τον ήχο του μπουζουκιού. Καθώς ξεδιπλώνονται οι σελίδες, τα χρώματα της Αθήνας παίρνουν ρετρό αποχρώσεις. Οι άνδρες πετούν επιδεικτικά τη γόπα τους στο πεζοδρόμιο, οι περισσότερες γυναίκες χαμηλώνουν το πρόσωπο πριν καν απαντήσουν σε ένα βλέμμα.

Κι όμως, δεν είναι όλοι ίδιοι.

Ανάμεσα σε όσους κακοποιούν, καταχρώνται και αδιαφορούν, υπάρχουν και οι άλλοι - οι γνήσιοι. Οι ειλικρινείς. Οι ανιδιοτελείς. Αυτοί που γίνονται γέφυρα ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως. Που όταν τους θυμάσαι, τα τραγούδια που κάποτε πονούσαν, τώρα φέρνουν δάκρυα χαράς στα μάτια.

«Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω,

κι ως την άλλη μου ζωή θα σε λατρεύω.»

Ένα μυθιστόρημα που χτυπά στην καρδιά, που μιλά για ανθρώπινες πληγές αλλά και για το μεγαλείο της ψυχής. Ένα βιβλίο που σε αφήνει να αναρωτηθείς: πόσο μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος... και τι τον κρατά ζωντανό όταν όλα μοιάζουν να έχουν χαθεί.

Ντέιζι Ντάρκερ (βιβλίο)

Ντέιζι Ντάρκερ – Alice Feeney

Στο παλιρροϊκό νησί του Σίγκλας, λίγο έξω από την ακτή της Κορνουάλης, η απομόνωση δεν είναι απλώς τοπίο — είναι συνθήκη. Όταν ανεβαίνει η παλίρροια, το νησί κόβεται από τον έξω κόσμο. Μπορεί κανείς να φτάσει ή να φύγει μόνο όταν τα νερά υποχωρούν. Ένας φυσικός κλοιός, ιδανικός για να στηθεί ένα αριστοτεχνικό θρίλερ.

Μια οικογενειακή επανένωση μετατρέπεται σε παγίδα....

Εκεί μένει η γιαγιά της Ντέιζι Ντάρκερ, στο παλιό της γοτθικό σπίτι. Παρά την ηλικία της, δεν είναι μόνη - η αγαπημένη της Πόπινς είναι πάντα στο πλευρό της. Φέτος οργανώνει ένα πάρτι γενεθλίων για τα 80 της χρόνια, όπως πάντα με φόντο το Halloween. Όμως αυτή η νύχτα θα είναι πολύ διαφορετική. Οι συγγενείς που μαζεύονται, δεν γνωρίζουν πως τα οικογενειακά μυστικά θα αρχίσουν να ξετυλίγονται - και δεν θα μείνουν ατιμώρητα.

Αν δεν μπορείς να φύγεις, πρέπει να επιβιώσεις!

Φαντάσου να βρίσκεσαι σε ένα νησί, χωρίς διέξοδο. Ο δολοφόνος είναι ανάμεσά σας. Ξέρει περισσότερα από όσα φαντάζεσαι. Γνωρίζει τα πάντα για σένα - ίσως και καλύτερα απ’ ό,τι εσύ ο ίδιος. Έχει στήσει κάθε λεπτομέρεια με σχεδόν θεατρική ακρίβεια. Ένα-ένα, τα μέλη της οικογένειας αρχίζουν να πεθαίνουν.

Μπορείς να διαφύγεις; Είσαι όντως ασφαλής;

Έλεγξε όλα τα δωμάτια. Κλείδωσε τις πόρτες. Μην σβήσεις τα φώτα. Όσο τα ρολόγια χτυπούν, κάποιος πλησιάζει…

Η Alice Feeney έχει αποδείξει πως διαθέτει ένα από τα πιο εφευρετικά μυαλά στο σύγχρονο ψυχολογικό θρίλερ. Δεν μπορείς να προλάβεις τις ανατροπές της - κάθε φορά βρίσκεσαι μισό βήμα πίσω. Οι ιστορίες της είναι μοναδικές και αλληγορικές. Στο Ντέιζι Ντάρκερ, συνθέτει ένα παζλ γεμάτο αναδρομές, εντάσεις και ψυχολογικά πορτρέτα.

Η οικογένεια Ντάρκερ δεν είναι «κακή». Είναι μια οικογένεια με ρωγμές. Μέλη που δεν κατάφεραν ποτέ να συνδεθούν πραγματικά, αλλά που σε κρίσιμες στιγμές στάθηκαν ο ένας δίπλα στον άλλον - ίσως όχι από ενσυναίσθηση, αλλά από ανάγκη. Πίσω από τη φαινομενική στοργή κρύβονται μυστικά, ενοχές και ανομολόγητες πράξεις. Και τώρα, κάποιος ζητά εκδίκηση. Ή ίσως… δικαιοσύνη.

Σκοτεινό, ανατρεπτικό, βαθιά ανθρώπινο.

Το Ντέιζι Ντάρκερ δεν είναι μόνο θρίλερ. Είναι και σχόλιο για τη δυσκολία της συγχώρεσης, την ανάγκη της αλήθειας και το βάρος των οικογενειακών ρόλων. Ευρηματικό, μυστηριώδες, διδακτικό αλλά και συναισθηματικά φορτισμένο - είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί και αφήνει κάτι πίσω του.

📚 Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Bell.

Ρένα (βιβλίο)

Ρένα – Αύγουστος Κορτώ

Η Ρένα δεν περιορίστηκε ποτέ από την ιδιότητά της. Δεν πτοήθηκε από τον πόλεμο. Δεν λύγισε στην εξορία. Αυτό που τελικά την γονάτισε ήταν η απουσία του.

Όταν διαβάζεις Κορτώ —ιδιαίτερα αν είσαι μυημένος/η στη γραφή του— έχεις ήδη μια εικόνα για το τι να περιμένεις ξεκινώντας ένα έργο του. Αυτό που χρειάζεται να ξέρεις, όμως, είναι πως ο Κορτώ δεν ωραιοποιεί τις καταστάσεις. Δεν φοβάται τη γλώσσα. Χρησιμοποιεί λέξεις που μπορεί να ενοχλούν —ίσως και να σοκάρουν ορισμένους— αλλά παραμένει πιστός στην αλήθεια του. Δεν ρίχνει «αστερόσκονη» στους χαρακτήρες του. Με το μοναδικό, απαράμιλλο ύφος του, βουτά βαθιά στην πραγματικότητα και την ξεδιπλώνει με τον πιο ωμό τρόπο. Χωρίς όμως αυτό να στερεί τίποτα από την καλλιτεχνική του αξία. Η γραφή του είναι εκεί για όσους είναι έτοιμοι να αντικρίσουν την αυθεντικότητα.

Όσο για την κεντρική ηρωίδα αυτής της ιστορίας, η Ρένα έχει ξεπηδήσει μέσα από την πιο σκληρή αλήθεια. Σεξεργάτρια, ιερόδουλη, πόρνη – πες την όπως θέλεις. Η ιδιότητά της δεν αποσιωπάται. Αρκεί να διαβάσεις το οπισθόφυλλο για να το καταλάβεις. Αυτό που δεν θα βρεις εκεί, είναι ποια είναι πραγματικά η Ρένα. Για να το μάθεις, πρέπει να διαβάσεις την ιστορία της.

Η Ρένα πήρε τη ζωή όπως της δόθηκε. Για τους περισσότερους από εμάς, εκείνη η ζωή της έδειξε από νωρίς το πιο σκληρό της πρόσωπο. Τι έκανε γι’ αυτό; Προσαρμόστηκε. Όπως μπορούσε, όσο μπορούσε. Όσο της επέτρεπαν οι συνθήκες και όσο τη βοηθούσε το μυαλό της. Πέρασε δια πυρός και σιδήρου. Γνώρισε το βούρκο, μα γεύτηκε και τον πιο ανθόσπαρτο κήπο. Γιατί ήξερε —χωρίς ίσως να το ξέρει συνειδητά— πως ακόμη και στο πιο βαθύ σκοτάδι μπορείς να αντικρίσεις φως, αν το θελήσεις πραγματικά.

Σε έναν αιώνα με αλλεπάλληλους πολιτικούς κλυδωνισμούς, η Ρένα επιβίωσε από πόλεμο, εξορία, προδοσία, απώλεια αγαπημένων, μοναξιά. Έζησε την τρέλα όσο και τον έρωτα — κι ας μην ήξερε ποιο από τα δύο θα την αποτελειώσει πρώτο.

Μέσα από τα μάτια αυτής της γυναίκας, μέσα από την ιστορία της, βλέπεις να καθρεφτίζεται η νεότερη ελληνική ιστορία. Σε αυτή θα καθρεφτιστούν οι αδυναμίες που συνηθίζουν να επικαλύπτονται, οι αλήθειες που κανείς δεν παραδέχεται, μια ολόκληρη χώρα.

Η Ρένα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και χαίρομαι ειλικρινά που της έδωσα την ευκαιρία να μου συστηθεί.

Η Τζέιν Όστεν με κατέστρεψε (2024)

 "Η Τζέιν Όστεν με κατέστρεψε"

Η Αγκάτ δουλεύει σε ένα αγγλόφωνο παριζιάνικο βιβλιοπωλείο. Θαυμάζει πολύ την Τζέιν Όστεν και θα ήθελε πολύ να της μοιάσει. Γράφει περιστασιακά, ελπίζοντας μια μέρα να κάνει το όνειρο της έκδοσης πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, είναι πολύ διστακτική, όπως στη συγγραφή έτσι και στη ζωή. Έχει χρόνια να κάνει σχέση και τα ερωτικά πειράγματα με τον κολλητό της, την μπερδεύουν μέσα στο γενικότερο πλαίσιο σύγχυσης που επικρατεί στο μυαλό της αναφορικά με τα θέλω της.

Όταν γίνεται δεκτή σε μια ιδιότυπη συγγραφική λέσχη απογόνων της Τζέιν Όστεν στην Αγγλία, το πρώτο πράγμα που της συμβαίνει είναι μια κρίση πανικού. Και όταν ο κολλητός της τής αποκαλύπτει πως εκείνος έστειλε, πίσω από την πλάτη της, δείγμα της δουλειάς της —που μάλιστα ενθουσίασε αμέσως— το μόνο που θέλει είναι να το βάλει στα πόδια.

Αντ’ αυτού η Αγκάτ, παίρνει το ρίσκο: φεύγει για την αγγλική επαρχία, με την ελπίδα ότι εκεί, κοντά στα μέρη που έζησε η Τζέιν Όστεν, θα καταφέρει να βρει τη δική της φωνή.

Μια σειρά από ευτράπελα θα την φέρουν αντιμέτωπη με τα θέλω της και θα της ζητήσουν απαντήσεις. Είναι έτοιμη να κάνει το επόμενο βήμα;

Η ταινία «Η Τζέιν Όστεν με κατέστρεψε» είναι μια ρομαντική γαλλική κομεντί για μια γυναίκα που φοβάται τη ζωή. Δειλιάζει μπροστά στη προοπτική να πετύχει ένα μεγάλο στόχο, διστάζει να διεκδικήσει τον άνδρα που θέλει, μένει αγκιστρωμένη από την κρίση πανικού που παθαίνει κάθε φορά που μπαίνει σε αυτοκίνητο και τελικά ό,τι ζει υπάρχει μόνο στη φαντασία της. Μόνο από αυτή εμπνέεται. Μόνο εκεί νιώθει ασφαλής.

Η ασφάλεια όμως που νιώθει η Αγκάτ, η ασφάλεια που νιώθει ο καθένας από εμάς, παραμένοντας μόνιμα σε γνώριμες καταστάσεις από συναισθηματικό φόβο για το άγνωστο, δεν την εξελίσσει. Δεν μάς εξελίσσει. Κάθε καρδιά που χτυπά παραμένει στη ζωή. Μόνο όμως όταν μια καρδιά χτυπά δυνατά ζει. Ό,τι υπάρχει εκεί έξω μάς περιμένει να το γνωρίσουμε. Ό,τι ονειρευόμαστε, ό,τι επιθυμούμε οφείλουμε να το κυνηγήσουμε. Δεν υπάρχει το αύριο. Είναι μόνο μια πιθανότητα. Υπάρχει μόνο το σήμερα.

Το βήμα για την Αγκάτ έγινε. Βγήκε από τη ασφαλή περιοχή της -έστω και με λίγο σπρώξιμο. Εσύ θα περιμένεις να κάνει κάποιος το ίδιο για σένα ή μήπως έχει έρθει η στιγμή να τολμήσεις το επόμενο βήμα;

Μέσα από μια διαδρομή που συνδυάζει το ρομάντζο με το χιούμορ και την ψυχολογική ενδοσκόπηση, η ταινία μιλά για τις φοβίες μας, την παραλυτική δύναμη της συνήθειας και την ανάγκη να ρισκάρουμε για να ζήσουμε πραγματικά.

«Η Τζέιν Όστεν με κατέστρεψε» σε σκηνοθεσία-σενάριο της Laura Piani και στους πρωταγωνιστικούς ρόλους τους, Camille Rutherford, Pablo Pauly, Charlie Anson, Annabelle Lengronne είναι μια ταινία που συνδυάζει το ρομάντζο με χιούμορ και την ψυχολογική ενδοσκόπηση. 

Προβάλλεται στους κινηματογράφους από τη Cinobo!

Δες το τρέιλερ της ταινίας εδώ:

Ο τρόπος που λες τ' όνομά μου (βιβλίο)

Ο τρόπος που λες τ’ όνομά μου – Κώστας Κρομμύδας

Έχεις νιώσει ποτέ πως κάποιος βλέπει την μοναξιά σου χωρίς να σε γνωρίζει;

Πως δημιουργεί την ηρωίδα που ίσως είσαι εσύ... κουρασμένη από όσα δεν τόλμησες ποτέ να πεις και ακόμη περισσότερο να ζήσεις. Ωστόσο, εκείνη -η ηρωίδα- τολμά. Αφήνει την ασφάλειά της και βουτά στο άγνωστο.

Ίσως τώρα έχει έρθει η σειρά σου.

Διαβάζοντας την περίληψη του βιβλίου, δεν περίμενα ακριβώς αυτό που πήρα και αυτό αποδείχθηκε τελικά πολύτιμο. Ο Κώστας Κρομμύδας, για ακόμη μια φορά, παραδίδει ένα έργο που δεν αφηγείται απλώς, αλλά εμπλέκει. Με άμεσο, ειλικρινή λόγο, με έρευνα που διαφαίνεται διακριτικά πίσω από κάθε λεπτομέρεια και με μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο που δεν επιβάλλεται, αλλά προσκαλεί, δημιουργεί έναν κόσμο που υπάρχει γύρω μας ακόμη και αν μερικές φορές προσποιούμαστε ότι δεν του ανήκουμε.

Δεν διαβάζεις απλώς μια ιστορία. Τη ζεις. 

Και αυτό, για εμένα τουλάχιστον, είναι που κάνει ένα βιβλίο ξεχωριστό: όταν δεν σε κάνει να νιώθεις ότι «κάποιος σου λέει» κάτι, αλλά ότι εσύ ο ίδιος ανασαίνεις μέσα στις σελίδες του. Δεν πρόκειται μόνο για έναν ακόμα χαρακτήρα· είναι σαν να συναντάς κάποιον που κουβαλά κάτι δικό σου. Κάτι που δεν είχες καταφέρει να βάλεις σε λέξεις.

Η κεντρική ηρωίδα είναι γυναίκα, είναι μάνα, είναι σύζυγος. Είναι όλα και τίποτα. Είναι εκείνη που, ενώ περιβάλλεται από ανθρώπους που υποτίθεται ότι της είναι κοντινοί, νιώθει αβάσταχτα μόνη. Και όχι γιατί δεν την αγαπούν. Αλλά γιατί δεν τη φτάνουν. Δεν την ακουμπούν ουσιαστικά. Δεν την καταλαβαίνουν πια.

Η ηρωίδα μας βιώνει αυτό που στην ψυχολογία ορίζεται ως επώδυνη μοναξιά. Όχι τη μοναξιά της σιωπής ή της φυσικής απουσίας ανθρώπων. Αντιθέτως - οι γονείς της, η κόρη της, ο σύζυγός της είναι εκεί. Φυσικά παρόντες. Μα συναισθηματικά απόντες. Γιατί η πραγματική αποξένωση δεν προκύπτει όταν δεν έχεις κανέναν, αλλά όταν περιβάλλεσαι από πρόσωπα οικεία και, παρ’ όλα αυτά, δεν μπορείς να μοιραστείς το βάρος σου. Ή, χειρότερα, όταν το μοιράζεσαι και δεν υπάρχει ανταπόκριση. Δεν νιώθεις σύνδεση. Δεν νιώθεις ανακούφιση. Κι έτσι, το βάρος γίνεται διπλό.

Η ιστορία δεν είναι τραγική για χάρη της τραγωδίας. Είναι αληθινή. Οδυνηρά αναγνωρίσιμη. Μας υπενθυμίζει πως, στις μέρες μας, οι πιο βαθιές πληγές δεν είναι αυτές που φαίνονται. Είναι εκείνες που σιωπούν πίσω από χαμόγελα, μέσα σε σπίτια με φωτισμένα παράθυρα, δίπλα σε ανθρώπους που αγαπάμε αλλά δεν αγγίζουμε πια ουσιαστικά.

Ο Κώστας Κρομμύδας δεν γράφει για να εντυπωσιάσει. Γράφει για να αφυπνίσει. Και τα καταφέρνει. Με σεβασμό στον αναγνώστη, με λογοτεχνική καθαρότητα και με θεματολογία που δεν φοβάται το βάθος.

«Ο τρόπος που λες τ’ όνομά μου» ο αγαπημένος μου τίτλος - ανάμεσα στα δεκατρία μυθιστορήματα του αγαπημένου συγγραφέα - έχει μπει επάξια στο top three των ιστοριών που μάς έχει χαρίσει και ψηλά ανάμεσα στα βιβλία που αγαπώ διαχρονικά.

Αν αγαπάς τα βιβλία που δεν είναι μόνο λογοτεχνία αλλά και καθρέφτης, τότε αυτή η ιστορία θα σου μείνει. Και μπορεί να μην θυμάσαι το όνομα της ηρωίδας.